چرا شناخت علائم سکته مغزی حیاتی است؟
سکته مغزی یکی از مهم‌ترین دلایل مرگ و ناتوانی در بین سالمندان است. اما خبر خوب این است که اگر علائم آن را زود تشخیص دهیم و سریع عمل کنیم، می‌توان جان بسیاری را نجات داد یا از عوارض جدی جلوگیری کرد. طبق آمار NHS، هر سال بیش از ۱۰۰ هزار نفر در بریتانیا دچار سکته مغزی می‌شوند. اما متأسفانه، بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی، دیر با اورژانس تماس می‌گیرند.
سکته مغزی چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به بخشی از مغز قطع شود. این مشکل معمولاً به‌خاطر انسداد رگ‌های خونی (سکته ایسکمیک) یا پارگی رگ (سکته هموراژیک) است. هر دقیقه‌ای که بگذرد، حدود ۲ میلیون سلول مغزی از بین می‌رود. به همین دلیل، زمان در سکته مساوی با مغز است: Time is Brain.
سه علامت اصلی که باید فوراً بشناسید (روش FAST)
NHS و انجمن سکته مغزی بریتانیا توصیه می‌کنند که از روش FAST برای شناسایی علائم سکته استفاده شود:
✅ F = Face (صورت)
آیا یک طرف صورت افتاده است؟ آیا شخص نمی‌تواند لبخند بزند؟
✅ A = Arms (بازوها)
آیا فرد نمی‌تواند هر دو بازو را بالا بیاورد؟ آیا یکی از بازوها پایین می‌افتد؟
✅ S = Speech (گفتار)
آیا صحبت‌های فرد نامفهوم شده یا نمی‌تواند حرف بزند؟
✅ T = Time (زمان)
زمان تماس با اورژانس است! اگر یکی از این علائم را دیدید، سریعاً با ۱۱۵ تماس بگیرید.
اشتباهات رایج و تأخیر خطرناک در تماس با اورژانس
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مردم به‌طور میانگین ۸۸ دقیقه بعد از مشاهده علائم سکته با اورژانس تماس می‌گیرند! این زمان برای مغز بسیار حیاتی است. حتی برخی فکر می‌کنند باید دو یا سه علامت هم‌زمان وجود داشته باشد تا تماس بگیرند؛ درحالی‌که یک علامت کافی‌ست.
چرا اقدام فوری مهم است؟
اگر سکته مغزی سریع تشخیص داده شود و فرد به بیمارستان منتقل شود، احتمال استفاده از داروهایی مثل TPA (داروی حل‌کننده لخته خون) افزایش می‌یابد. این دارو تنها در چند ساعت اولیه مؤثر است و می‌تواند از آسیب جدی به مغز جلوگیری کند.
تأثیر سکته بر زندگی سالمندان و خانواده‌ها
سکته مغزی نه‌تنها می‌تواند منجر به مرگ شود، بلکه ممکن است فرد دچار ناتوانی‌هایی مثل فلج، اختلال حافظه یا مشکلات گفتاری شود. مراقبت از یک سالمند سکته کرده، بار روانی، جسمی و مالی زیادی برای خانواده دارد. پس بهتر است با شناخت علائم از بروز این فاجعه جلوگیری کنیم.
سکته در سالمندان؛ چرا آن‌ها بیشتر در خطرند؟
با بالا رفتن سن، رگ‌های خونی شکننده‌تر می‌شوند و فشار خون، دیابت و چربی خون هم بیشتر رایج است. همه این عوامل، احتمال سکته مغزی را بالا می‌برد. به همین دلیل، آموزش سالمندان و اطرافیانشان درباره سکته، بسیار ضروری است.
چطور از سکته مغزی پیشگیری کنیم؟
- کنترل فشار خون
- پرهیز از دخانیات
- تغذیه سالم
- پیاده‌روی و فعالیت بدنی منظم
- کنترل دیابت
- مصرف داروهای تجویز شده طبق نظر پزشک
سریع‌ترین واکنش، بهترین درمان
حتی یک علامت از سکته مغزی هم می‌تواند نجات‌بخش باشد. لطفاً این مقاله را با عزیزانتان به‌ویژه سالمندان به اشتراک بگذارید. یادآوری کنیم که فقط چند ثانیه برای تشخیص و تماس با اورژانس کافی است، اما تأخیر ممکن است یک عمر پشیمانی به همراه داشته باشد.