با اینکه در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی در زندگی زنان اتفاق افتاده، اما سطح شادی و رضایت آن‌ها در مقایسه با مردان بیشتر نشده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که افسردگی در زنان بیشتر از مردان است و این تفاوت در کشورهای مختلف، طبقات اجتماعی و نژادهای گوناگون دیده می‌شود. در این مقاله، به دلایل اصلی این تفاوت، علائم افسردگی، عوامل مؤثر و راهکارهای مقابله با آن می‌پردازیم.
چرا افسردگی در زنان بیشتر دیده می‌شود؟
برخی تصور می‌کنند که فشار کار یا مادر بودن باعث افسردگی زنان است. اما تحقیقات نشان داده که زنان شاغل و مادرانی که کار می‌کنند، معمولاً شادترند. شغل داشتن به آن‌ها حس هویت و اعتماد به نفس می‌دهد.
با این حال، زنان همچنان با موانعی مانند تبعیض شغلی و سقف شیشه‌ای روبرو هستند. آن‌ها با اینکه تحصیلات بالاتری دارند، اما هنوز در بسیاری از موقعیت‌ها به اندازه مردان فرصت رشد و پیشرفت ندارند. همین ناامیدی‌ها باعث بروز احساس ناکامی و افسردگی می‌شود.
باورهای فرهنگی و اعتماد به نفس پایین
بسیاری از زنان هنوز از کودکی یاد می‌گیرند که نباید قاطع یا مستقل باشند، چون ممکن است روابطشان به خطر بیفتد. اما واقعیت این است که زنانی که اعتماد به نفس دارند و قاطعانه از خود دفاع می‌کنند، کمتر دچار افسردگی می‌شوند. سرکوب احساسات، به‌ویژه خشم، یکی از دلایل مهم بروز افسردگی در زنان است.
نقش شبکه‌های اجتماعی و فرهنگ امروز
زندگی پرسرعت، استفاده زیاد از گوشی‌ها و شبکه‌های اجتماعی، باعث شده که ارتباطات انسانی کاهش پیدا کند. افراد بیشتر وقت خود را آنلاین می‌گذرانند و کمتر با دیگران وقت می‌گذرانند. مقایسه زندگی واقعی با تصاویر بی‌نقص در شبکه‌های اجتماعی نیز باعث کاهش اعتماد به نفس و افزایش افسردگی می‌شود.
علائم افسردگی در زنان
اگر یکی یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می‌کنید، ممکن است دچار افسردگی باشید:
- احساس غم و ناراحتی همیشگی
- احساس بی‌ارزشی یا گناه
- بی‌علاقگی به کارها و سرگرمی‌ها
- خستگی و بی‌انرژی بودن
- مشکل در تمرکز
- زود رنج شدن یا عصبی شدن
- دوری از جمع و انزوا
- تغییر در خواب، اشتها یا وزن
افسردگی ممکن است کوتاه‌مدت باشد یا مدت زیادی ادامه داشته باشد. در هر صورت، نباید آن را نادیده گرفت.
تفاوت افسردگی بین زنان و مردان
- زنان دو برابر مردان دچار افسردگی می‌شوند.
- پزشکان بیشتر برای زنان داروی ضدافسردگی تجویز می‌کنند.
- افسردگی دومین بیماری ناتوان‌کننده در زنان است، ولی برای مردان در رتبه دهم قرار دارد.
- تغییرات هورمونی، نقش مهمی در بروز افسردگی در زنان دارد.
- زنان بیشتر از مردان به وقایع ناراحت‌کننده حساس هستند و خاطرات غم‌انگیز را دقیق‌تر به یاد می‌آورند.
عوامل خطر افسردگی در زنان
- شخصیت وابسته یا بدبین
- تجربه خشونت جنسی یا جسمی
- داشتن فرزندان زیاد و کوچک
- زندگی در فقر
- ناتوانی در داشتن فرزند
- طلاق یا از دست دادن عزیزان
- فشار کاری زیاد
- تغییرات هورمونی (قاعدگی، یائسگی، بارداری)
- افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان
حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از مادران جدید به افسردگی پس از زایمان دچار می‌شوند. این مشکل فقط مربوط به مادر نیست و کل خانواده را درگیر می‌کند. اگر احساس می‌کنید بعد از زایمان دچار ناراحتی‌های مداوم هستید، باید حتماً کمک بگیرید.
چه کارهایی می‌توانیم برای مقابله با افسردگی انجام دهیم؟
- یک شبکه حمایتی از خانواده و دوستان ایجاد کنید.
- درباره احساسات خود با کسی که اعتماد دارید صحبت کنید.
- قاطع باشید و از بیان نیازهای خود نترسید.
- کارهایی انجام دهید که به شما حس شادی می‌دهند، مثل پیاده‌روی، کتاب خواندن یا هنر.
- اگر نیاز دارید، از مشاور یا روان‌درمانگر کمک بگیرید.
- باورهای منفی درباره خود را اصلاح کنید. شما ارزشمند هستید.
درمان افسردگی مؤثر است
حدود ۸۰ درصد از افرادی که تحت درمان افسردگی قرار می‌گیرند، بهبود پیدا می‌کنند. درمان ممکن است شامل گفت‌و‌گو با روان‌شناس، دارو، ورزش و یا ترکیبی از آن‌ها باشد. مهم این است که اجازه ندهید شرم یا احساس گناه مانع از کمک گرفتن شود.
افسردگی در زنان مشکلی جدی اما قابل درمان است. با شناخت علائم، درک دلایل و کمک گرفتن در زمان مناسب، می‌توان به زندگی سالم‌تر و شادتر دست پیدا کرد. توجه به سلامت روان به اندازه سلامت جسم مهم است—هیچ‌وقت برای شروع درمان دیر نیست.