۵ داروی رایج که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند

آیا میدانستید برخی داروهای رایج میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند؟ شاید تصورش سخت باشد، اما بعضی از قرصهایی که روزانه مصرف میکنیم، اگر ندانسته و بدون مشورت با پزشک استفاده شوند، میتوانند در درازمدت برای سلامتیمان خطرناک باشند. در این مقاله، به زبان ساده و ویژه سالمندان توضیح میدهیم که کدام داروها ممکن است با سرطان در ارتباط باشند و چطور باید با احتیاط از آنها استفاده کرد.
نکته مهم: هیچوقت خودسرانه داروی خود را قطع نکنید. قبل از هر تصمیمی، حتماً با پزشک معالجتان مشورت کنید.
۱. قرصهای ضدبارداری و خطر سرطان پستان
قرصهای ضدبارداری در میان زنان بسیار رایج هستند و هدف آنها جلوگیری از بارداری است. این قرصها معمولاً حاوی هورمونهای مصنوعی مانند استروژن و پروژسترون هستند. اما بالا رفتن غیرطبیعی این هورمونها در بدن میتواند باعث تغییرات سلولی شود و خطر ابتلا به برخی سرطانها مثل سرطان سینه را افزایش دهد.
تحقیقات چه میگویند؟
- مطالعهای در سال ۲۰۱۳ نشان داد استفاده منظم از این قرصها میتواند خطر سرطان پستان را تا ۸٪ افزایش دهد.
- مطالعهای بزرگتر در سال ۲۰۱۷ که روی ۱.۸ میلیون زن انجام شد، افزایش ۲۰ درصدی خطر سرطان سینه را در مصرفکنندگان نشان داد.
با این حال، مصرف این قرصها میتواند خطر برخی سرطانهای دیگر، مثل سرطان تخمدان، را کاهش دهد.
برای چه کسانی خطرناکتر است؟
- زنانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند.
- کسانی که مدت طولانی از این داروها استفاده میکنند.
۲. برخی داروهای سرماخوردگی حاوی مواد سرطانزا
بعضی داروهای سرماخوردگی که بدون نسخه از فروشگاههایی مثل CVS، Target یا Walmart تهیه میشوند، حاوی مادهای به نام بنزن هستند. این ماده یک ماده سرطانزا شناختهشده است که میتواند باعث سرطان خون (لوسمی) شود.
بنزن چیست؟
بنزن یک ماده شیمیایی مضر است که در برخی شامپوها، ضدعفونیکنندههای دست و حتی داروهای سرماخوردگی ارزانقیمت پیدا شده است.
چه باید کرد؟
- اگر داروی سرماخوردگی مصرف میکنید، بهتر است از برندهای معتبر استفاده کنید.
- ترکیبات دارو را بررسی کرده و از داروهایی که شامل بنزن هستند، پرهیز کنید.
۳. رانیتیدین (زانتاک) و ارتباط با سرطان
زانتاک که برای درمان سوزش معده و رفلاکس استفاده میشد، تا سال ۲۰۲۰ یکی از داروهای رایج بدون نسخه بود. اما مشخص شد که این دارو حاوی مقدار زیادی از مادهای به نام NDMA است که میتواند باعث سرطانهای کبد، معده، مثانه و پروستات شود.
چرا خطرناک است؟
NDMA وقتی دارو در قفسهها نگهداری میشود، به سرعت در آن تجمع مییابد و خطرناک میشود. به همین دلیل زانتاک در سال ۲۰۲۰ از بازار جمعآوری شد.
اگر هنوز زانتاک در خانه دارید؟
- فوراً آن را دور بیندازید.
- بهجای آن میتوانید از داروهایی مثل پپسید (Pepcid) استفاده کنید که چنین موادی را ندارند.
۴. مکملهای غذایی بدون نظارت
امروزه بسیاری از سالمندان برای بهبود خواب، انرژی یا تقویت استخوانها، از مکملهای غذایی استفاده میکنند. اما آیا میدانستید این مکملها ممکن است حاوی مواد خطرناک باشند؟
چرا مکملها نگرانکننده هستند؟
- نظارتی بر تولید بسیاری از مکملها وجود ندارد.
- ترکیب واقعی آنها با آنچه روی برچسب نوشته شده ممکن است فرق داشته باشد.
- برخی از آنها حاوی فلزات سنگین مثل سرب، آرسنیک یا کادمیوم هستند که میتوانند باعث سرطان شوند.
مثال واقعی:
- شرکت BlackOxygen در سال ۲۰۲۱ بهدلیل وجود سرب و آرسنیک در مکملهایش از بازار جمع شد.
- در سال ۲۰۲۲، تحقیقی روی ۱۳۴ نوع پودر پروتئین نشان داد که بسیاری از آنها حاوی سموم و فلزات سنگین هستند.
پیشنهاد برای سالمندان:
- بدون تجویز پزشک مکمل مصرف نکنید.
- فقط مکملهای مورد تأیید و از داروخانههای معتبر تهیه کنید.
۵. درمان جایگزین هورمونی (HRT) و خطر سرطان سینه
درمان جایگزینی هورمونی معمولاً برای زنانی که وارد دوران یائسگی شدهاند تجویز میشود. این درمان با افزایش هورمونهای زنانه، به کاهش علائمی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن کمک میکند.
اما مشکل چیست؟
- این درمان میتواند خطر سرطان پستان را کمی افزایش دهد.
- در عوض ممکن است خطر برخی سرطانهای دیگر مثل سرطان مری را کاهش دهد.
آیا خطر آن زیاد است؟
افزایش خطر نسبی ۲۰٪ ممکن است زیاد بهنظر برسد، اما در واقع، اگر از هر ۱۰ هزار نفر ۱ نفر مبتلا شود، این عدد تنها به ۱.۲ نفر افزایش مییابد.
نتیجهگیری!
- استفاده از HRT باید با مشورت کامل با پزشک باشد.
- اگر سابقه خانوادگی سرطان دارید، حتماً قبل از مصرف این درمان، با پزشک مشورت کنید.
جمعبندی و توصیه پایانی
برخی داروهایی که بهصورت روزمره مصرف میکنیم ممکن است خطراتی پنهان داشته باشند. این به این معنا نیست که باید از آنها بترسیم یا خودسرانه مصرف آنها را قطع کنیم. نکته کلیدی این است که:
- همیشه قبل از مصرف یا قطع دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر سابقه خانوادگی سرطان دارید، بیشتر مراقب باشید.
- از مصرف داروهای مشکوک یا مکملهای ناشناخته خودداری کنید.
سوالات متداول
آیا قرصهای ضدبارداری باعث سرطان میشوند؟
برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف طولانیمدت این قرصها میتواند خطر سرطان پستان را افزایش دهد، اما در عین حال ممکن است از برخی سرطانها مانند تخمدان جلوگیری کنند.
آیا داروهای سرماخوردگی بدون نسخه خطرناک هستند؟
برخی برندهای ارزانقیمت حاوی مادهای به نام بنزن هستند که میتواند خطر سرطان را افزایش دهد. بهتر است از برندهای معتبر استفاده کنید.
آیا میتوانم مکملها را بدون نسخه مصرف کنم؟
پیشنهاد میشود فقط در صورت نیاز و با تجویز پزشک از مکملها استفاده کنید. بسیاری از مکملهای بازار کنترل کیفی ندارند و ممکن است خطرناک باشند.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.