تفاوت یارانه نقدی و کالابرگ؛ کدام گزینه امنیت معیشتی بیشتری دارد؟
یارانه‌های نقدی و کالابرگ الکترونیکی، دو سیاست اصلی دولت برای حمایت از معیشت خانوارهای ایرانی هستند. اما پرسش مهم این است که کدام روش اثرگذاری بیشتری در کاهش فشار اقتصادی دارد؟
یارانه نقدی
یارانه نقدی از سال‌ها قبل به‌صورت ماهانه به حساب خانوارهای مشمول (دهک‌های یک تا هفت) واریز می‌شود. میزان آن بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان متغیر است. اما مشکل اصلی این شیوه، وابستگی شدید به نرخ تورم است؛ به محض افزایش قیمت کالاها، قدرت خرید خانوار کاهش یافته و یارانه عملاً اثر حمایتی خود را از دست می‌دهد.
کالابرگ الکترونیکی
در مقابل، کالابرگ به‌عنوان یک اعتبار خرید برای کالاهای اساسی مانند مرغ، گوشت، تخم‌مرغ و لبنیات طراحی شده است. در این شیوه، دولت قیمت مبدا (ابتدای سال) را ملاک قرار می‌دهد و مابه‌التفاوت قیمت روز بازار با قیمت مبدا را پرداخت می‌کند.
به‌عنوان نمونه:
- قیمت مبدا مرغ در فروردین ۱۴۰۴: ۷۰ هزار تومان
- قیمت روز بازار در شهریور ۱۴۰۴: ۱۶۰ هزار تومان
- مصرف ماهانه یک خانواده دو نفره: ۵ کیلو مرغ = ۸۰۰ هزار تومان
- سهم خانوار با کالابرگ: ۳۵۰ هزار تومان
- مابه‌التفاوت ۴۵۰ هزار تومانی را دولت پرداخت می‌کند.
مزیت‌های اصلی کالابرگ
- ثبات قیمت برای خانوارها و جلوگیری از شوک تورمی
- تامین سبد غذایی و کالری مورد نیاز هر خانواده
- امنیت معیشتی بیشتر در مقایسه با یارانه نقدی
- کاهش فشار گرانی بر دهک‌های کم‌درآمد
اگرچه یارانه نقدی در کوتاه‌مدت نقدینگی بیشتری به خانواده‌ها می‌دهد، اما به‌سرعت تحت تاثیر تورم بی‌اثر می‌شود. در مقابل، کالابرگ با تثبیت قیمت کالاهای اساسی، می‌تواند حمایتی پایدارتر و مطمئن‌تر برای سفره مردم فراهم کند. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان، کالابرگ را گزینه‌ای کارآمدتر برای تامین امنیت غذایی و رفاه اجتماعی می‌دانند.