مشکلات و بحران معیشتی بازنشستگان در ایران

بحران معیشتی بازنشستگان و زندگی دشوار با حقوق ۱۶ میلیون تومانی

مسئله معیشت بازنشستگان در ایران به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. در حالی که تورم فزاینده هزینه‌های زندگی را به‌شدت افزایش داده، مستمری دریافتی بازنشستگان ــ به‌ویژه بازنشستگان تأمین اجتماعی ــ به هیچ عنوان پاسخگوی نیازهای اولیه زندگی نیست.

شکاف میان درآمد و هزینه‌های واقعی زندگی

امروز یک بازنشسته با دریافتی حدود ۱۶ میلیون تومان، نه تنها از پس اجاره‌خانه و هزینه‌های روزمره برنمی‌آید، بلکه حتی برای پرداخت ویزیت پزشک متخصص و خرید دارو نیز با مشکل مواجه است. در شرایطی که متوسط هزینه خانوار شهری طبق آمارهای رسمی، چند برابر این رقم برآورد می‌شود، حقوق بازنشستگی تنها بخش کوچکی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهد و بقیه باید از طریق قرض، پس‌اندازهای اندک یا کمک‌های اطرافیان جبران شود.

درمان؛ هزینه‌ای که بیشتر از همیشه احساس می‌شود

دوران بازنشستگی معمولاً با افزایش نیاز به خدمات درمانی همراه است. با این حال، بسیاری از بازنشستگان تأمین اجتماعی از ناکارآمدی بیمه تکمیلی و نبود پوشش کافی گلایه دارند. برخی داروخانه‌ها به دلیل عدم تسویه‌حساب با سازمان تأمین اجتماعی قرارداد خود را فسخ کرده‌اند و این موضوع باعث شده بازنشستگان مجبور شوند هزینه دارو را آزاد بپردازند. این شرایط عملاً فشار مضاعفی بر قشر بازنشسته وارد می‌کند که بخش زیادی از درآمدشان باید صرف درمان شود.

آموزش فرزندان؛ هزینه‌ای که نادیده گرفته نمی‌شود

بسیاری از بازنشستگان هنوز مسئولیت تأمین هزینه تحصیل فرزندان خود را بر دوش دارند. خرید لوازم‌التحریر، لباس مدرسه و هزینه‌های آموزشی برای خانواده‌ای با حقوق ۱۶ میلیون تومانی، به چالشی جدی بدل شده است. این مسئله نشان می‌دهد که بازنشستگی در ایران تنها به معنای کاهش درآمد نیست، بلکه تداوم بار مالی خانواده نیز فشار بیشتری ایجاد می‌کند.

تأخیر در پرداخت معوقات؛ زخم دیگری بر زخم‌های معیشتی

علاوه بر ناکافی بودن مستمری، تأخیرهای مکرر در پرداخت معوقات نیز نارضایتی گسترده‌ای ایجاد کرده است. بازنشستگانی که بیش از ۳۰ سال حق بیمه پرداخت کرده‌اند، اکنون می‌پرسند چرا باید تاوان سوءمدیریت و مشکلات ساختاری را بپردازند. این تأخیرها نه تنها بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند، بلکه امنیت روانی و اقتصادی این قشر را بیش از پیش تضعیف می‌سازد.

ضرورت بازنگری فوری در سیاست های بازنشستگی

آنچه روشن است، شکاف عمیق میان هزینه‌های واقعی زندگی و درآمد بازنشستگان، به بحرانی اجتماعی تبدیل شده که نمی‌توان با وعده‌های مقطعی یا افزایش‌های ناچیز آن را برطرف کرد. حمایت مؤثر از بازنشستگان، اصلاح ساختار بیمه‌های درمانی، پرداخت به‌موقع معوقات و بازنگری جدی در فرمول محاسبه مستمری‌ها، تنها راهکارهایی است که می‌تواند اندکی از فشار سنگین زندگی بر این قشر بکاهد.

بازنشستگان امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند امنیت مالی و آرامش روانی هستند؛ اما واقعیت فعلی نشان می‌دهد که زندگی با حقوق ۱۶ میلیون تومانی چیزی جز «بقای سخت» در برابر هزینه‌های روزمره نیست.

باموسپیدان

سوالات متداول