باموسپیدان
ایران در مسیر پرشتاب سالمندی
سالمندی جمعیت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تحولات جمعیتی، امروز به دغدغه‌ای بزرگ در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. بر اساس اظهارات سید جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور و دبیر شورای ملی سالمندان، ایران نیز از جمله کشورهایی است که با سرعت بسیار بالایی به سمت سالمندی پیش می‌رود.
آمارهای هشداردهنده سالمندی
در حال حاضر حدود ۱۲ درصد جمعیت ایران سالمند هستند. این رقم تنها یک آمار ساده نیست، بلکه هشداری جدی درباره تغییر ساختار جمعیتی کشور محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در سال ۱۴۳۰، جمعیت سالمندان ایران به حدود ۳۱ درصد خواهد رسید؛ یعنی تقریباً یک‌سوم جمعیت کشور.
اقتصاد سالمندی؛ چالش یا فرصت؟
رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به دو بعد مهم اقتصاد سالمندی گفت:
- مشارکت سالمندان در اقتصاد کشور: با توجه به تجربه، دانش و مهارت سالمندان، باید راهکارهایی برای حضور فعال آن‌ها در فعالیت‌های اقتصادی در نظر گرفته شود.
- ایجاد فعالیت‌های اقتصادی پیرامون سالمندی: افزایش جمعیت سالمند نیازمند خدمات و زیرساخت‌های ویژه است که می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد فرصت‌های اقتصادی جدید شود.
حرکت به سوی سالمندی سالم
به منظور ارتقای کیفیت زندگی سالمندان، طرح سلام (سلامت اجتماعی محله‌محور) اجرا شده است. یکی از بخش‌های این طرح، اختصاص فضاهای مدارس در نوبت عصر به پاتوق‌های سالمندی است که می‌تواند فضایی برای تعاملات اجتماعی، فعالیت‌های فرهنگی و حفظ سلامت روانی سالمندان فراهم کند.
نقش پررنگ مردم و نهادهای غیردولتی
طبق اعلام رئیس سازمان بهزیستی، ۹۰ درصد خدمات بهزیستی توسط بخش مردمی و مؤسسات غیردولتی ارائه می‌شود. هم‌اکنون بیش از ۲۳ هزار مؤسسه در این حوزه فعالیت دارند که از این میان، حدود ۲۱ هزار مؤسسه غیردولتی هستند. این موضوع نشان می‌دهد که بدون مشارکت گسترده مردم و نهادهای مردمی، مدیریت چالش‌های اجتماعی و سالمندی امکان‌پذیر نخواهد بود.
مدیریت آسیب های اجتماعی
حسینی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش اورژانس اجتماعی ۱۲۳ و خط مشاوره ۱۴۸۰ اشاره کرد که خط مقدم مقابله با آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. این خدمات به‌ویژه برای سالمندانی که در معرض خطر خشونت خانگی یا آسیب‌های اجتماعی قرار دارند، بسیار حیاتی است.
ایران به سرعت در حال ورود به مرحله‌ای است که سالمندی به یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی کشور تبدیل خواهد شد. سیاست‌گذاران باید از هم‌اکنون برنامه‌ریزی‌های جدی در حوزه‌های اقتصاد سالمندی، خدمات حمایتی، مشارکت اجتماعی و سلامت روانی سالمندان داشته باشند.
بی‌توجهی به این روند می‌تواند پیامدهای سنگینی برای آینده کشور به همراه داشته باشد، اما با مدیریت درست، سالمندی می‌تواند فرصتی برای شکوفایی اجتماعی و اقتصادی نیز باشد.
سوالات متداول
❓ چند درصد جمعیت ایران سالمند هستند؟
🔹 در حال حاضر ۱۲ درصد جمعیت کشور سالمند هستند.
❓ پیش‌بینی سالمندی ایران در سال ۱۴۳۰ چیست؟
🔹 تا سال ۱۴۳۰ حدود ۳۱ درصد جمعیت ایران سالمند خواهند بود.
❓ مهم‌ترین برنامه‌های دولت برای سالمندان چیست؟
🔹 اجرای طرح سلامت اجتماعی محله‌محور، ایجاد پاتوق‌های سالمندی، حمایت از موسسات مردمی و ارائه خدمات مشاوره و اورژانس اجتماعی.
❓ چگونه می‌توان با آسیب‌های اجتماعی سالمندان مقابله کرد؟
🔹 از طریق خط ۱۲۳ اورژانس اجتماعی و خط مشاوره ۱۴۸۰ خدمات فوری و مشاوره‌ای ارائه می‌شود.